Οι χώρες της Ε.Ε. λαμβάνουν μέτρα για να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας, λόγω της συνεχιζόμενης ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, υποστηρίζει πως η καλύτερη αντίδραση στον φαύλο κύκλο που βυθίζεται η Ευρώπη ενεργειακά, είναι το πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου.
Την ερχόμενη Παρασκευή, αναμένονται οι αποφάσεις - σε ευρωπαϊκό επίπεδο - της έκτακτης συνόδου των υπουργών Ενέργειας, ενώ στις 14 Σεπτεμβρίου η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, θα ανακοινώσει τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επιβολή πλαφόν στις τιμές ενέργειας.
Οι υπουργοί Ενέργειας των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν επιλογές για τη συγκράτηση των τιμών της ενέργειας περιλαμβανομένων ανώτατων ορίων στην τιμή του φυσικού αερίου και έκτακτων πιστωτικών γραμμών για τους συμμετέχοντες στην αγορά ενέργειας, σύμφωνα με έγγραφο που είδε το Reuters.
Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ θα συναντηθούν στις 9 Σεπτεμβρίου ώστε να συζητήσουν έκτακτα πανευρωπαϊκά μέτρα απόκρισης στην απότομη αύξηση των τιμών του αερίου και της ενέργειας που πλήττει τη βιομηχανία της Ευρώπης και αυξάνει τους λογαριασμούς των νοικοκυριών αφότου η Ρωσία μείωσε τις προμήθειες αερίου στην ΕΕ.
Επιβολή πλαφόν
Σύμφωνα με έγγραφο που παραθέτει το Reuters, αναφέρει πως οι υπουργοί θα εξετάσουν επιλογές που περιλαμβάνουν την επιβολή πλαφόν στην τιμή του εισαγόμενου αερίου, πλαφόν στην τιμή του αερίου που χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρισμού, ή προσωρινά την αφαίρεση των μονάδων παραγωγής ενέργειας από αέριο από το τρέχον σύστημα προσδιορισμού των τιμών του ηλεκτρισμού στην ΕΕ.
Οι υπουργοί θα εξετάσουν επίσης την προσφορά έκτακτης «πανευρωπαϊκής πιστωτικής γραμμής υποστήριξης» για τους συμμετέχοντες στην αγορά ενέργειας, σύμφωνα με το έγγραφο που έχει ετοιμάσει η Τσεχία, που είναι η προεδρεύουσα χώρα της ΕΕ.
Η Φινλανδία και η Σουηδία ανακοίνωσαν χθες Κυριακή ότι σχεδιάζουν να προσφέρουν δισεκατομμύρια δολάρια σε εγγυήσεις ρευστότητας στις εταιρίες ενέργειας.
Στα ύψη το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας
Οι Ευρωπαίοι αγοραστές φυσικού αερίου, του οποίου οι τιμές ήδη κινούνται σε επίπεδα ρεκόρ, αναμένεται να αντιμετωπίσουν νέες πιέσεις από σήμερα, αφότου η Ρωσία ανακοίνωσε ότι ένας από τους κύριους αγωγούς της προς την Ευρώπη θα παραμείνει επ’ αόριστον κλειστός, πυροδοτώντας φόβους για επιδείνωση.
Οι χαμηλότερες ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία πριν και μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο έχουν οδηγήσει σε αύξηση κατά σχεδόν 400% τις ευρωπαϊκές τιμές, εκτινάσσοντας το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας στα ύψη.
Το ρωσικό αέριο συνεχίζει να ρέει προς την Ευρώπη με αγωγούς μέσω της Ουκρανίας, αλλά πλέον, εντείνεται η ανησυχία για το αν και αυτές ακόμη οι ροές θα μπορούσαν να διακοπούν.
Ελληνικό μοντέλο
Το ελληνικό μοντέλο της επιβολής πλαφόν στις τιμές αποζημίωσης των ηλεκτροπαραγωγών, που εφαρμόζεται από τον περασμένο Ιούλιο, βρίσκεται στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων σε επίπεδο ΕΕ για την οριστικοποίηση των μέτρων που θα παρουσιάσει η Κομισιόν στην κατεύθυνση περιορισμού του ενεργειακού κόστους.
Ήδη σε τεχνοκρατικό επίπεδο εξετάζονται τα υπέρ και τα κατά των εναλλακτικών λύσεων που βρίσκονται στο τραπέζι για τον περιορισμό των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης στους καταναλωτές, ενόψει της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ενέργειας την ερχόμενη Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου.
Παράλληλα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν – που αναμένεται να περιγράψει τις λύσεις που προκρίνονται σε ομιλία της στις 12 Σεπτεμβρίου – την Παρασκευή τάχθηκε υπέρ της επιβολής πλαφόν και στις τιμές εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών στην ΕΕ.
Βασικό πλεονέκτημα του πλαφόν στις τιμές αποζημίωσης των ηλεκτροπαραγωγών είναι αφενός ότι μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα και αφετέρου ότι ακυρώνει στην πράξη την επίπτωση των τιμών του φυσικού αερίου στο κόστος αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τις άλλες πηγές (άνθρακα, πυρηνικά, υδροηλεκτρικά, ΑΠΕ, κλπ.).
Ο λόγος είναι ότι οι μονάδες αυτές δεν θα εισπράττουν την τιμή που ορίζει η ακριβότερη μονάδα, που απαιτείται για να καλυφθεί η ζήτηση (όπως ορίζει το μοντέλο αγοράς -target model – που προβλέπει το ισχύον Κοινοτικό πλαίσιο) αλλά τη διοικητικά καθοριζόμενη τιμή – πλαφόν. Με τις τρέχουσες συνθήκες ακριβότερες είναι οι μονάδες φυσικού αερίου, το υψηλό κόστος των οποίων μεταφέρεται έτσι στο σύνολο των τεχνολογιών ηλεκτροπαραγωγής.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, η υιοθέτηση του μέτρου θα πρέπει να συνοδεύεται από κατάργηση της φορολόγησης των υπερκερδών (windfall profits) των ηλεκτροπαραγωγών που έχουν υιοθετήσει πολλές ευρωπαϊκές χώρες (και η Ελλάδα με ποσοστό 90 %).
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα είχε προχωρήσει ήδη από πέρυσι στην άμεση ανάκτηση των υπερεσόδων των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ενώ από τον Ιούλιο το μοντέλο επεκτάθηκε στο σύνολο των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής.
Στο τραπέζι βρίσκεται επίσης η επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου που προορίζεται για ηλεκτροπαραγωγή η οποία όπως επισημαίνεται θα πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρά μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας, διαφορετικά θα οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου (αφού θα μειωθεί η τιμή). Κάτι που είναι ανεπιθύμητο ειδικά αυτήν την περίοδο.
H επιλογή αυτή (είναι η λύση που εφαρμόζεται στην Ισπανία και την Πορτογαλία) περιλαμβάνει και αποζημίωση των ηλεκτροπαραγωγών για τη διαφορά της πραγματικής τιμής αγοράς του καυσίμου, από το πλαφόν.
Αν το πλαφόν επιβληθεί στην τιμή εισαγωγής του φυσικού αερίου, θα πρέπει να διασφαλιστεί η επάρκεια εφοδιασμού. Η Ρωσία έκανε ήδη λόγο για διακοπή εφοδιασμού εφόσον επιβληθεί το πλαφόν στο ρωσικό αέριο.
