Το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελεγκτική Υπηρεσία λόγω του «διπλού καπέλου» του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, υπό την έννοια ότι είναι ο νομικός σύμβουλος του κράτους αλλά και έχει την εξουσία για την άσκηση ποινικών διώξεων, έθεσε ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, κάνοντας λόγο για «εχθρικό περιβάλλον» από την κυβέρνηση.
Ενημερώνοντας την κοινοβουλευτική επιτροπή Οικονομικών για τον προϋπολογισμό της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το 2023, ο κ. Μιχαηλίδης είπε μάλιστα πως θα θέσει το θέμα της διπλής ιδιότητας του Γενικού Εισαγγελέα και των προβλημάτων που εγείρονται στην Επιτροπή κατά της Διαφθοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης (GRECO) στο πλαίσιο του 5ου ελέγχου της Κύπρου, στις 14 Δεκεμβρίου, κατά τον οποί θα τεθούν και θέματα που αφορούν την Ελεγκτική Υπηρεσία.
Διατύπωσε εξάλλου εκ νέου την ανάγκη της διασφάλισης της ανεξαρτησίας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας στο πρότυπο της λύσης που βρέθηκε όσον αφορά τον προϋπολογισμό της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Μιλώντας ενώπιον της επιτροπής, ο κ. Μιχαηλίδης υπενθύμισε ότι το θέμα της οικονομικής ανεξαρτησίας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είχε τεθεί κατά την ενταξιακή πορεία της Κύπρου το 2003, αλλά ξεχάστηκε μετά την ένταξη της Κύπρου το 2004, ενώ είχε τεθεί και στο μνημόνιο της Κύπρου με τους δανειστές της κατά τη κρίση του 2013.
Στη Βουλή τα κονδύλια για αποπαγοποίηση κονδυλίων για αγορά υπηρεσιών από την Έλ. Υπηρεσία
Εξάλλου, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι ορθά η Βουλή σταυρώνει τα κονδύλια όσον αφορά την αγορά υπηρεσιών από την κυβέρνηση, για να σημειώσει, ωστόσο, ότι στο πλαίσιο αυτό παγώνουν και κονδύλια της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για αγορά υπηρεσιών, με αποτέλεσμα η Υπηρεσία να ζητεί από το Υπουργείο Οικονομικών να αποστέλλει επιστολή στην Επιτροπή Οικονομικών για αποδέσμευσή τους.
«Βάλτε αίτημα η Ελεγκτική Υπηρεσία να ζητά απευθείας από τη Βουλή αποδέσμευση», είπε, διευκρινίζοντας ότι «υποκείμεθα στον έλεγχο της Βουλής, θέλουμε τον έλεγχο της Βουλής».
Όλα καταλήγουν «σε ένα πρόσωπο με δύο καπέλα»
Ο κ. Μιχαηλίδης αναφέρθηκε σε πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελεγκτική Υπηρεσία λόγω της ιδιότητας του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ως ο νομικός σύμβουλος του κράτους και ως ο έχων τη εξουσία για άσκηση ποινικών διώξεων.
Ενώ το Σύνταγμα προβλέπει ότι ο Γεν. Ελεγκτής έχει πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία, υπάρχει ο νόμος πλαίσιο (νόμος περί δημοσιονομικής ευθύνης) και υπάρχει και ο νόμος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας «όλα αυτά καταλήγουν σε ένα πρόσωπο με δύο καπέλα στον Γενικό Εισαγγελέα», είπε.
Αναφέρθηκε στις οδηγίες που δίνει ο Γενικός Εισαγγελέας, ως νομικός σύμβουλος του κράτους, σε αξιωματούχους να μην δίνουν στοιχεία στην Ελεγκτική Υπηρεσία, φέροντας παραδείγματα το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ) ή το σχέδιο για τον Ακάμα, προσθέτοντας πως όταν η Υπηρεσία προχωρεί σε καταγγελία και στη συνέχεια δοθούν κάποια στοιχεία, ο Γενικός Εισαγγελέας αποφασίζει πως αυτά τα πρόσωπα δεν πρέπει να διωχθούν.
Είπε ότι η πρόσβαση της Υπηρεσίας διασφαλίζεται μόνο «τύποις», καθώς «τελικά όλα κρίνονται από ένα πρόσωπο».
Λέγοντας ότι θα θέσει το θέμα στον 5ο έλεγχο από τη Επιτροπή GRECO, ο κ. Μιχαηλίδης πρόσθεσε πως «θεωρούμε ότι επηρεάζεται με αυτό τον τρόπο ο τρόπος λειτουργίας της Υπηρεσίας μας και πρέπει να βρεθεί μια λύση σε αυτό το θέμα».
Το «εχθρικό περιβάλλον»
Στο σημείωμα που κατατέθηκε στη Βουλή, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι εργάζεται σε «εχθρικό περιβάλλον», μια αναφορά με την οποία διαφώνησαν Βουλευτές ειδικά του Δημοκρατικού Συναγερμού.
Τόσο μιλώντας ενώπιον της επιτροπής όσο και σε δήλωσή του μετά το πέρας της συζήτησης, ο κ. Μιχαηλίδης αναφέρθηκε στις αντιδράσεις της κυβέρνησης μετά την έκδοση του ειδικού ελέγχου για το ΚΕΠ τον Αύγουστο του 2022. Η αντίδραση ήταν εντελώς ανάλογη αυτής που υπήρχε το 2020 και η έκθεσή μας χαρακτηρίστηκε ανεπαρκής, ακατάλληλη και λοιπά, είπε, προσθέτοντας ότι αποδόθηκε στον ίδιο «ότι ενεργώ με πολιτικά κίνητρα».
«Και εξήγησα ότι αυτό προφανώς δεικνύει ένα εχθρικό περιβάλλον για την υπηρεσία μας», είπε.
Εξάλλου, ο κ. Μιχαηλίδης εισηγήθηκε προς τα μέλη της επιτροπής όπως σταυρώσουν εκ νέου τα κονδύλια που αφορούν στην αγορά κτιρίων από το κράτος, αλλά και τα κονδύλια για διαφημίσεις στα τηλεοπτικά κανάλια.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς υιοθέτησε τα περί εχθρικού περιβάλλοντος, λέγοντας πως «η κυβέρνηση προσπάθησε να σκαρτάρει» τα ευρήματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας όσον αφορά το ΚΕΠ. Υπογράμμισε επίσης τα οφέλη για την κοινωνία από τη δουλειά που γίνεται από την Ελεγκτική Υπηρεσία τα τελευταία χρόνια. .
Και ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Ηλίας Μυριάνθους συνεχάρη την Ελεγκτική Υπηρεσία για το έργο της, ενώ ήγειρε το θέμα της ανάθεσης του ελέγχου μικρών κοινοτικών συμβουλίων σε ιδιώτες ελεγκτές, λέγοντας ότι δημιουργεί προβλήματα.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των δαπανών της Υπηρεσίας (περίπου 92%) αφορά στις δαπάνες προσωπικού οι οποίες προϋπολογίστηκαν στα περίπου €7,3 εκατ. (€6,7 εκ. το 2022).
Αναφέρεται επίσης πως η Κύπρος, για πρώτη φορά από το 2004 που εντάχθηκε στην ΕΕ, φιλοξενήσει το 2024 την Επιτροπή Επαφών την οποία αποτελούν οι επικεφαλής των Ελεγκτικών Υπηρεσιών της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου.
